ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΑΣ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2017 ΩΡΑ 16.00

 

 

 

 

Γνωριζόμαστε όλοι τόσο καλά, που δεν χρειάζεται να αναφερθώ στα ονόματα και την ιδιότητα του καθενός. Αυτό που με ενθουσιάζει είναι, ότι τα τελευταία χρόνια θεσμοί, φορείς και Υπηρεσίες, που δουλεύουμε κατά του εγκλήματος βρισκόμαστε όλο και πιο συχνά, για να ανταλλάξουμε γνώση και εμπειρίες. Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στο φιλόξενο αμφιθέατρο της Διεύθυνσης Εγκληματολογικών Ερευνών με την υπέροχη οικοδέσποινα Υποστράτηγο κα Πηνελόπη Μηνιάτη και στη σημερινή εσπερίδα, που διοργανώνει η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, με θέμα: “Η σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και η προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε.” και ομιλητή τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών, Σύμβουλο Δικαιοσύνης στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία υπηρετεί με απόσπαση από το έτος 2012, κ. Ηλία Κωνσταντακόπουλο.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του έχει εκπροσωπήσει τη χώρα στις νομοπαρασκευαστικές ομάδες εργασίας του Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε και έχει συμμετάσχει σε ομάδες εργασίας εμπειρογνωμόνων, υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στις εργασίες της Επιτροπής Μονίμων Αντιπροσώπων (Coreper II), καθώς επίσης στις εργασίες του Συμβουλίου των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων, επικουρώντας τον αρμόδιο Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας & Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Επιπλέον, έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα της ομάδας ποινικής συνεργασίας και τμήμα της ομάδας ποινικού δικαίου στην οποία συζητούνται και εξετάζονται οι νομοθετικές πρωτοβουλίες της πρότασης κανονισμού για την αναμόρφωση της Eurojust, της πρότασης οδηγίας όσον αφορά την ανταλλαγή των πληροφοριών σχετικά με τους υπηκόους τρίτων χωρών που αφορά το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (ECRIS), της πρότασης κανονισμού για τη θέσπιση κεντρικού συστήματος εντοπισμού των κρατών μελών που διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με καταδικαστικές αποφάσεις σε βάρος υπηκόων τρίτων χωρών και ανιθαγενών, με σκοπό τη συμπλήρωση και υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών Ποινικού Μητρώου (ECRIS). Στο πρόσφατο παρελθόν ήταν αρμόδιος για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της καταπολέμησης, μέσω του ποινικού δικαίου, της απάτης σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε, της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, της ευρωπαϊκής εντολής έρευνας, της προστασίας του ευρώ & άλλων νομισμάτων από την παραχάραξη και την κιβδηλεία και της δέσμευσης & δήμευσης των προϊόντων εγκλήματος στην Ε.Ε.  

Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του κ. Κωνσταντοκόπουλου συγκαταλέγεται και η συμμετοχή του στη νομοθετική πρωτοβουλία για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, έναν θεσμό, ο οποίος αποτέλεσε επιτακτικό αίτημα των περισσότερων κρατών- μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω των εκτεταμένων διαστάσεων, που έχει λάβει τα τελευταία χρόνια το διεθνικό και το διασυνοριακό οργανωμένο έγκλημα σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, που δεν είναι διαφορετικά από τα συμφέροντα του καθενός από τους φορολογούμενους των κρατών – μελών.

Χαρακτηριστικά, μπορούμε να αναφέρουμε, ότι κάθε χρόνο τουλάχιστον 50 δισεκατομμύρια ευρώ από έσοδα ΦΠΑ χάνονται από τους εθνικούς προϋπολογισμούς σε ολόκληρη την Ευρώπη λόγω της διασυνοριακής απάτης. Το διεθνικό οργανωμένο έγκλημα κερδίζει κάθε χρόνο δισεκατομμύρια ευρώ παρακάμπτοντας τους εθνικούς κανόνες και αποφεύγοντας την ποινική δίωξη. 

Εκτός του τομέα του Φ.Π.Α, το 2015 τα κράτη – μέλη εντόπισαν και ανέφεραν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δόλιες παρατυπίες, ύψους περίπου 638 εκατομμυρίων ευρώ. Στον αντίποδα, τα εργαλεία των εθνικών εισαγγελικών αρχών στο τομέα της καταπολέμησης των διασυνοριακών οικονομικών εγκλημάτων μεγάλης κλίμακας είναι περιορισμένα.

Ωστόσο, η σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας πέρασε από πολλά στάδια διαπραγματεύσεων, καθόσον έπρεπε να ξεπεραστούν νομικά εμπόδια, λόγω της διαφορετικότητας του εσωτερικού δικαίου του κάθε κράτους – μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα η συζήτηση για τη σύστασή της να διαρκέσει περισσότερο από είκοσι χρόνια. Τελικά, από την αρχική σύλληψη της ιδέας το έτος 1996,  η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μόλις το 2013, πρότεινε τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, σύμφωνα με το άρθρο 86 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), θέτοντας μία σαφή νομική βάση σχετικά με την εν λόγω Αρχή.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρόταση Κανονισμού για τη δημιουργία του θεσμού της Ευρωπαϊκής Εισαγγελικής Αρχής τον Ιούλιο του 2013, η οποία τέθηκε προς εξέταση στο Συμβούλιο επί Λιθουανικής Προεδρίας. Τον Μάρτιο του 2014 η Ελληνική Προεδρία ξεκίνησε συζητήσεις για μία πρώτη αναθεώρηση ορισμένων βασικών τμημάτων της πρότασης της Επιτροπής, με κύριο στόχο τη μετατροπή των αποτελεσμάτων των συζητήσεων στο Συμβούλιο σε νομικό κείμενο, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις που εκφράστηκαν από τα εθνικά κοινοβούλια με τις αιτιολογημένες γνώμες τους. Την περίοδο αυτή, στο νέο σχέδιο ενσωματώνονται οι έννοιες: α) της κολλεγιακής μορφής της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, με ένα Κολλέγιο αποτελούμενο από εκπροσώπους των συμμετεχόντων κρατών – μελών και β) της συντρέχουσας αρμοδιότητας της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας και των εθνικών διωκτικών αρχών για έρευνα και δίωξη αδικημάτων σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, όπου η προτεραιότητα για την έρευνα και τη δίωξη θα ανήκει στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Αμφότερες εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο των Υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 3 Μαρτίου 2014.

Στο αναθεωρημένο κείμενο, το οποίο αποτελείτο από τα πρώτα δέκα εννέα (19) άρθρα του Κανονισμού, γινόταν σαφής αναφορά στη δομή και την αρμοδιότητα του Γραφείου της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. Στη συνέχεια, η Ιταλική Προεδρία παρουσίασε ένα συνολικό κείμενο των πρώτων τριάντα επτά (37) άρθρων του Κανονισμού, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν και τα προαναφερόμενα δέκα εννέα (19) άρθρα, που είχε προτείνει η Ελληνική Προεδρία. Ακολούθησαν η Προεδρία της Λετονίας, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας, της Σλοβακίας, της Μάλτας, για να λάβει σάρκα και οστά ο θεσμός της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας επί Προεδρίας της Εσθονίας.

Ολοκληρώνοντας έναν ευρύ κύκλο απαιτητικών, όπως αντιλαμβάνεστε, διαπραγματεύσεων και συζητήσεων το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε στις 12 Οκτωβρίου 2017 τον Κανονισμό (ΕΕ) 2017/1939 σχετικά με την εφαρμογή ενισχυμένης συνεργασίας για τη σύσταση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ο οποίος δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (L283/31-10-2017) και ισχύει από τις 20-11-2017.

Επιγραμματικά, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία:

1.  Θα είναι αρμόδια για αδικήματα που επηρεάζουν τον προϋπολογισμό της Ένωσης, όπως ορίζεται στην οδηγία 1371/2017, σχετικά με την καταπολέμηση, μέσω του ποινικού δικαίου της απάτης εις βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης, η οποία δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε. στις 28.7.2017.

2.  Θα διενεργεί πλέον ταχείες έρευνες σε ενωσιακό επίπεδο και θα καταστήσει δυνατή την ανταλλαγή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο.

3.  Θα διαθέτει αρμοδιότητες για τη διερεύνηση και τη δίωξη ποινικών υποθέσεων, που αφορούν τον προϋπολογισμό της Ε.Ε., όπως η διαφθορά, η απάτη με πόρους της Ε.Ε., η διασυνοριακή απάτη στον τομέα του Φ.Π.Α. Θα είναι ένα ισχυρό, ανεξάρτητο και αποτελεσματικό όργανο, εξειδικευμένο στην καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος σε ενωσιακό επίπεδο.

4.  Θα λειτουργεί ως ενιαία υπηρεσία σε όλα τα συμμετέχοντα κράτη – μέλη. Θα είναι μια άκρως εξειδικευμένη και ανεξάρτητη υπηρεσία, εκτός του πλαισίου των υφιστάμενων θεσμικών οργάνων και υπηρεσιών της Ε.Ε.  Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία θα ενεργεί προς το συμφέρον της Ένωσης και δεν θα αναζητεί ούτε θα λαμβάνει οδηγίες από τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. ή τις εθνικές αρχές.

5.  Θα διαθέτει μια κεντρική υπηρεσία σε επίπεδο Ε.Ε., που θα αποτελείται από το Κολλέγιο και τον επικεφαλής του Ευρωπαίου Εισαγγελέα και ένα αποκεντρωμένο επίπεδο, που θα αποτελείται από Ευρωπαίους εντεταλμένους Εισαγγελείς στα κράτη – μέλη, οι οποίοι θα εξακολουθούν να λειτουργούν ως Εθνικοί Εισαγγελείς, έχοντας τo λεγόμενο «διπλό ρόλο». Το κεντρικό επίπεδο θα εποπτεύει τις έρευνες και την άσκηση διώξεων στο εθνικό επίπεδο, ώστε να εξασφαλίζεται ο αποτελεσματικός συντονισμός και η ενιαία προσέγγιση σε όλη την Ε.Ε. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα αξιοποιεί ένα ευρύ φάσμα εμπειρογνωμοσύνης και εμπειρίας σχετικά με τα εθνικά νομικά συστήματα, παραμένοντας ταυτόχρονα ανεξάρτητη.

6.  Όταν θα αναλαμβάνει μια έρευνα, οι εθνικές αρχές δεν θα ασκούν τις αρμοδιότητές τους για την ίδια ποινική υπόθεση.

7.   Θα μπορεί να ερευνά αποτελεσματικά αδικήματα κατά του προϋπολογισμού της ΕΕ, όπως για παράδειγμα απάτες σχετικά με πόρους της Ε.Ε. άνω των 10.000 ευρώ και διασυνοριακές απάτες ως προς τον Φ.Π.Α. άνω των 10 εκατομμυρίων ευρώ. Θα είναι σε θέση να ενεργεί άμεσα σε διασυνοριακές υποθέσεις, χωρίς να υπάρχει ανάγκη για χρονοβόρες διαδικασίες δικαστικής συνεργασίας. Θα παραπέμπει εγκληματίες απευθείας στα εθνικά δικαστήρια. Έτσι, η άσκηση διώξεων θα είναι πιο αποτελεσματική και θα επιτυγχάνεται καλύτερα η ανάκτηση των καταχρασθέντων χρημάτων.

Στη σημερινή εσπερίδα θα έχουμε τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε αναλυτικότερα τις αρμοδιότητες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας μέσω της εισήγησης που ακολουθεί, ενώ, στο τέλος θα υπάρξει χρόνος για τυχόν τοποθετήσεις, σχόλια και ερωτήσεις σας.  

Θεωρήσαμε, πως άξιζε τον κόπο να μοιραστούμε μαζί σας, ό,τι αφορά στον νέο Θεσμό, που ήρθε να ενισχύσει τον Πυλώνα της Δικαιοσύνης της Ε.Ε., με νέα εργαλεία στα χέρια των κρατών – μελών της, που βασίζονται στις συνεργατικές, συντονισμένες και οργανωμένες δράσεις των οργάνων τους για την αντιμετώπιση του διεθνικού και διασυνοριακού οργανωμένου εγκλήματος σε βάρος των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής μας οικογένειας.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                     

\