Στρογγυλή Τράπεζα για την Υποστηριζόμενη Aνεξάρτητη Διαβίωση για Ασυνόδευτους Ανηλίκους 29-30 Ιανουαρίου 2018

8 Μαρτίου, 2018

Υπολογίζεται ότι στις 31 Δεκεμβρίου 2017, 3.350 ασυνόδευτα παιδιά (Α.Π.) βρίσκονταν στην Ελλάδα. Οι ξενώνες μεσαίου μεγέθους (κατά μέσο όρο 25-30 Α.Π. ανά ξενώνα) είναι μέχρι στιγμής το κυρίαρχο μοντέλο φροντίδας για τα Α.Π. στην Ελλάδα. Παρότι η δυναμικότητα των ξενώνων σε εθνικό επίπεδο σχεδόν τριπλασιάστηκε σε λιγότερο από ένα χρόνο (από 423 διαθέσιμες θέσεις τον Μάρτιο του 2016 σε 1.101 θέσεις έως το τέλος Δεκεμβρίου του 2017), παρέχουν φροντίδα σε λιγότερο από το 33% των Α.Π., ενώ 2.290 Ασυνόδευτα και Αποχωρισμένα (Separated) από την οικογένειά τους παιδιά αναμένουν να τοποθετηθούν σε δομή φιλοξενίας. Την ίδια στιγμή Α.Π. εξακολουθούν να φθάνουν στα νησιά και την ηπειρωτική Ελλάδα.

Ενώ ο προγραμματισμός για επιπλέον ξενώνες φιλοξενίας βρίσκεται σε εξέλιξη για την κάλυψη της επείγουσας ανάγκης περίθαλψης και προστασίας, οι ξενώνες δεν πρέπει να αποτελούν τη μοναδική δυνατότητα φροντίδας των ασυνόδευτων παιδιών, ιδίως για τα μεγαλύτερα παιδιά, τα οποία ενδέχεται να έχουν διαφορετικές ανάγκες και να επωφελούνται από πιο ανεξάρτητα μοντέλα φροντίδας καθώς πλησιάζουν στην ενηλικίωση. Συνεπώς, υπάρχει αυξανόμενη συναίνεση για την ανάγκη εξασφάλισης εναλλακτικών μορφών φροντίδας (πέραν της ιδρυματικής) οι οποίες θα είναι προσαρμοσμένες στις διαφορετικές ικανότητες, ηλικίες και ατομικές ανάγκες των ασυνόδευτων παιδιών. Μια τέτοια προσέγγιση έχει στόχο το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού και παράλληλα ακολουθεί τις κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ για την εναλλακτική φροντίδα των παιδιών (2009) καθώς και άλλα παγκόσμια και Ευρωπαϊκά πρότυπα.

Η «Υποστηριζόμενη Ανεξάρτητη Διαβίωση» (ΥΑΔ) είναι ένα τέτοιο πρότυπο φροντίδας για ασυνόδευτα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας παρέχοντάς τους στέγη, επίβλεψη, πρόσβαση σε υπηρεσίες προστασίας. Το πρότυπο αυτό φροντίδας επιτρέπει στα παιδιά να αναπτύξουν δεξιότητες διαβίωσης και ικανότητες βιοπορισμού με σκοπό την ομαλή μετάβαση τους στην ενηλικίωση. Αυτή η μορφή φροντίδας εφαρμόζεται σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας, Σουηδίας, Νορβηγίας, Ιταλίας, Αυστρίας, Γερμανίας και Ηνωμένου Βασιλείου και είναι κατάλληλη για μεγαλύτερους εφήβους με υψηλότερο επίπεδο προσωπικής επάρκειας. Έχει επίσης αποδειχθεί ότι είναι περισσότερο αποτελεσματική από άποψη κόστους και πιο βιώσιμη από την ιδρυματική φροντίδα. Στην Ελλάδα, μοντέλα εναλλακτικής φροντίδας συμπεριλαμβάνουν πιλοτικά προγράμματα αναδοχής, ειδικά για παιδιά μικρότερης ηλικίας, και προγράμματα ανεξάρτητης διαβίωσης για νέους από 18 έως 24 χρόνων, συμπεριλαμβανομένων των Α.Π. που ενηλικιώνονται κατά τη διάρκεια παραμονής τους σε δομές ιδρυματικής φροντίδας, καθώς και άτομα με ειδικές ανάγκες.

Σχετικός σχεδιασμός και έρευνα είναι σε εξέλιξη για την δημιουργία ενός πλαισίου υλοποίησης προγραμμάτων υποστηριζόμενης ανεξάρτητης διαβίωσης για μεγαλύτερα Α.Π. στην Ελλάδα.

Η σημερινή Στρογγυλή Τράπεζα διοργανώνεται με στόχο την στήριξη αυτής της προσπάθειας και για να καταστήσει δυνατή την ανταλλαγή σχετικής εμπειρίας και καλής πρακτικής στην Ελλάδας και άλλες χώρες της ΕΕ. Η Στρογγυλή Τράπεζα θα φέρει σε επαφή αρμόδιες Κυβερνητικές Αρχές σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, φορείς για την προστασία των παιδιών στην Ελλάδα, καθώς και εξειδικευμένους επαγγελματίες με εμπειρία στη διαχείριση ΥΑΔ σε επιλεγμένες χώρες της ΕΕ (Ιταλία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο).